Τὸ αἴνιγμα τοῦ κακοῦ

Ἡ λογικὴ τῆς φύσης δὲν ξεχωρίζει ποιότητες: Ὁ σεισμός, ἡ ἀρρώστια, ἡ φωτιά, ἡ πλημμύρα ἀφανίζουν τοὺς ἀνθρώπους τὸ ἴδιο ὅπως ἀφανίζουν καὶ τὰ ἄλογα ζῶα — χωρὶς διάκριση. Ἡ φθορά, ὁ πόνος, ὁ πανικός, ὁ θάνατος εἶναι συνθῆκες τῆς ὕπαρξης ἴδιες γιὰ τὸν Ἀριστοτέλη καὶ γιὰ τὸν σκύλο του, ἀδιαφοροποίητες γιὰ τὸν Γκάντι καὶ γιὰ τὸν Χίτλερ, γιὰ τὸν Μότσαρτ καὶ γιὰ τὸν Ἡρόστρατο.
Γιατί; Πῶς συμβιβάζεται (καὶ συνυπάρχει) αὐτὴ ἡ ἀλογία μὲ τὴ θαυμαστὴ λογικότητα (σοφία καὶ κάλλος) τῆς φύσης; Γιατί ἡ μόνη συνείδηση τοῦ σύμπαντος, ἡ δημιουργικὴ μοναδικότητα κάθε ἀνθρώπου, νὰ εἶναι δεδομένο προκλητικὰ ἀμελητέο στὴ μηχανιστικὴ λειτουργικότητα τῆς φύσης; Καὶ γιατί τὸ μίσος, ἡ τυφλὴ πλεονοξία, ὁ σαδισμός, τὸ ἔγκλημα νὰ πηγάζουν ἀπὸ τὴ φύση, νὰ ἔχουν ρίζες στὴ βιοδομὴ τοῦ ἀνθρώπου; Γιατί νὰ μὴν ὑπάρχει πρόνοια τῆς φύσης, σέβας ἐμπράγματο, γιὰ τὴν ἰδιοφυΐα, τὴν ἁγιότητα, τὸ δημιουργικὸ τάλαντο;
Τὸ αἴνιγμα τοῦ κακοῦ διατρέχει τοὺς αἰῶνες ἀναπάντητο. Ἡ φιλοσοφικὴ ἀναζήτηση καὶ ἡ μεταφυσικὴ ἐλπίδα φτάνουν σὲ μᾶς παγιδευμένες σὲ λογικὰ κενὰ καὶ ἀδιέξοδες ἀντιφάσεις, σὲ ἀφελὴ ἑρμηνευτικὰ στερεότυπα, a priori παραδοχές, ψυχολογικὲς προβολές. Ἔχουμε ὁδηγηθεῖ οἱ ἄνθρωποι σὲ σκανδαλώδη (γιὰ τὴ λογική μας) ἀνακολουθία: Νὰ καλλιεργοῦμε μὲ πάθος τὴν ἐπιστημονικὴ ἔρευνα γιὰ ὁλοένα καὶ πληρέστερη γνώση τῆς φυσικῆς πραγματικότητας. Μὲ χρήση συνεχῶς καινούργιων γλωσσῶν (μαθηματικῶν ἢ μεθόδου) ἀνοιγόμαστε ἀδιάκοπα σὲ καινούργιους προβληματισμούς, σὲ ὁλοένα καὶ πιὸ καθολικές, ἑνοποιημένες ἑρμηνευτικὲς θεωρήσεις τοῦ κοσμικοῦ γίγνεσθαι. Καὶ τὴν ἀναζήτηση νοήματος (αἰτίας καὶ σκοποῦ) αὐτοῦ τοῦ γίγνεσθαι νὰ τὴν ἔχουμε καθηλώσει σὲ διατυπώσεις καὶ προβληματισμοὺς παρωχημένων ἐποχῶν, στὴν ἐκφραστικὴ αἰώνων μακρινοῦ παρελθόντος.
Μποροῦμε, ἄραγε, νὰ βάλουμε μιὰ λογικὴ τάξη (ἀρχὲς συν-εννόησης) στὰ ἐρωτήματα γιὰ τὸ κακό; Ὑπάρχει ἑρμηνευτικὸς μίτος στοιχειωδῶς ἐπαρκὴς γιὰ τὴν ἀνθρώπινη ἀπορία;
Τὸ βιβλίο ἐπιχειρεῖ νὰ ἀναμετρηθεῖ μὲ αὐτὴ τὴν πρόκληση.